İzmir Büyükşehir Belediyemiz çok güzel bir iş yapmış. Başkan Sayın Cemil Tugay ve kurmaylarını kutluyorum. Bir süredir bu güzel hizmeti hafiften dillendiriyorlardı. Bizi bundan 35-40 yıl öncesine götüren TANSAŞ örneği bir çalışma. Kısa adıyla İZMAR yani İzmir Market. Sayılarının giderek artacak olması sevindirirci bir durum.
Bizler, İzmir metropolünde yaşamaya başladığımızda hayatımıza Tanzim Satış Mağazaları girmişti. Halk arasında TANSAŞ olarak ünlenen mağazalarda, kendin seçip alıyor, tercihini kendin yapıyordun. Avrupa’da bizden neredeyse 50 yıl önce başlatılan bu sistem, Türk halkı tarafından öyle tutuldu ki, bir anda yabancı firmalar ülkemize akın etti. İzmir’in dört bir yanındaki TANSAŞ mağazaları, Büyükşehir Belediyesi’nin gücü ve himayesinde piyasada istikrarı sağlıyor, fiyatlar öyle fahiş miktarlarda artmıyordu.
Gel zaman git zaman, piyasaya özel sektörden yerli ve yabancı firmalar girdi. Bir anda sayıları binleri bulan zincirler oluştu. “Plastik Para” tabir edilen kredi kartlarının yaygınlaşması ile de artık insanlar bu dev AVM marketlerinden çıkmaz oldular. Alışverişler bir iki parçadan sepetlere doldururcasına yapılmaya başlandı. Bu süreçte, mahalle bakkalları bir bir iflas bayrağını çekti. Siz şimdilerde etrafınızda hiç bakkal görüyor musunuz. Emin olun ben görmüyorum.
“Vahşi Kapitalizm” ve “Tüketim Ekonomisi”nin ürünü bu alışveriş mekanları, bir zamanlar halka ucuz, kaliteli mal ve tercih imkanı veren TANSAŞ mantığından çıkarak, alışveriş tutkunu, ihtirasının önüne geçemeyen, raflar arasında dolaşırken, ondan, bundan, şundan derken ihtiyacının ötesine geçen bir insan türü yarattı. Elbette bu böyle gidemezdi ve gitmedi de. Alışveriş tutkunu halkın bu zafiyetinden yararlanan şirketler, şubelerine şube karlarına kar kattılar.
Geldiğimiz noktada, sistem gelip bir noktada tıkanmıştır. Enflasyonun ezici etkisi, halkın alım gücünün giderek düşmesi ile eski alışverişlerin yerini yeller almış, müşteri azalınca da şubeler kapanmış veya küçülmeye gitmiştir. Anlayacağınız zincir marketlerin saltanatı sallanmaktadır. Zira her şey ateş pahasıdır. Eskiden doldurduğunuz bir sepete 300-400 lira öderken, bugün o paralarla ancak bir torba doldurulabilmektedir.
Başta da söylediğim gibi, İZMAR girişimini hayata geçiren Başkan Cemil Tugay, şayet bu sektörde tutunabilirse, büyük bir işi başarmış olarak alkışı hak edecektir. Kendisinin avantajı, bu mağazalarda satışa sunulacak malların İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin iştirakleri ile çevre kooperatiflerden temin edilen mal ve hizmetlerdir. İlk başlarda fiyatlar düşük tutulabilir. Eğer, bu fiyat istikrarı böyle sürecek olursa, sosyal belediyeciliğin önemli bir unsuru haline gelebilir.
Anladığım kadarı ile gayet halisane duygularla ve TANSAŞ ruhu ile çıkılan yolda başarılı olmak mümkündür. İzmir halkı bu tip uygulamaları tutar. Eğer ilk başta açılan birkaç mağaza İzmirlilerin desteği ile yaygınlaşırsa diğer zincir marketler için ciddi bir rekabet oluşturacak, beklide aşağı çekilmese de fiyatlar yerinde tutulabilecektir. Ancak İZMAR’ın birkaç şube ile binlerce AVM ve şubesi bulunan dev marketlere kafa tutması ekonominin evrensel kurallarına aykırıdır.
Dilerim, İzmir Büyükşehir Belediyemizin bu girişimi başarılı olur. Yüzde 15 gibi, önemli bir miktarda ucuzluk getireceği ilan edilen İZMAR, İzmirlilere hayırlı olsun.
Başta Başkan Tugay olmak üzere, karar verip hayata geçirenleri kutluyorum. Kazançları bol ve bereketli olsun!