21 Mart 2023 tarihinde Moskova’da bir araya gelen Çin ve Rusya liderleri, Rusya-Çin işbirliğini üzerine dünya kamuoyuna önemli bir mesaj verdiklerini düşünüyorum özellikle de bu görüşmenin, Lahey’den...

21 Mart 2023 tarihinde Moskova’da bir araya gelen Çin ve Rusya liderleri, Rusya-Çin işbirliğini üzerine dünya kamuoyuna önemli bir mesaj verdiklerini düşünüyorum özellikle de bu görüşmenin, Lahey’den Rusya devlet başkanı Putin aleyhine çıkan kararın ertesinde gerçekleştirilmiş olmasıyla. Rusya ve Çin işbirliği çok yönlü olarak artmaya devam ediyor. İki ülkenin proje portföyünün 165 milyar $’a ulaşmış olması bunun en somut örneği. Bu projelerin kapsamı çoğunlukla ekonomik, teknolojik ve lojistik alanlarında yoğunlaşmakta. Sibirya’nın Gücü-2 Doğal Gaz boru hattı projesinden yapay zekaya, Kuzey Deniz Yolu’nun geliştiirlmesine kadar pek çok konuda karşılıklı mega projelere imza atmaktalar. Diğer yandan Rusya’nın Avrasya Ekonomik Birliği (EAEU), Çin’in “Bir Kuşak Bir Yol” projelerini düşünürsek iki ülkenin de Avrasya merkezli iki büyük projeye liderlik etmelerinin getirisi olarak lojistik önemi büyük olan Trans Sibir Demiryolu’nun yeniden önem kazanması beklenmektedir. Sovyetler’den sonra sıklıkla turizm amaçlı kullanılan Tran-Sibir Expresi Sankt-Peterburg’dan Çin’e kadar demiryolu ulaşımını sağlayan bir güzergâha sahip. Bugün bu güzergahtaki demiryollarının modernize edilmesiyle lojistik öneminin artması iki ülkenin mega projelerine büyük katkı sağlayacaktır. Baltık Denizi’nden Pasifik Okyanusu’na kadar uzanan rayların, gerek “Avrasya Ekonomik Birliği” gerekse “Bir Kuşak Bir Yol” projelerinin önemli bir lojistik ağını oluşturacağı muhakkak. Bununla birlikte, uluslararası politikada tek gücün hegemonyasına karşı bölgesel güçlerin küresel etkilerinin arttığının göstergesidir diyebiliriz. ŞİÖ ve BRICS oluşumlarının da Rusya-Çin işbirliğine verecekleri destek kuşkusuz uluslararası ilişkilerdeki çok kutupluluğa doğru gidişatı desteklerken aynı zamanda uluslararası ekonomi politiğin dengelerini de değiştireceğini öngörmek mümkün.