Ülkemiz ekonomisindeki belirsizlikler ve enflasyonun yüksek seyrine devam etmesi, her geçen gün vatandaşların cebini daha da zorluyor. Ancak, bu zorluklara rağmen 2023 yılı perakende satış verileri halkın tüketim alışkanlıklarında bir gerileme olmadığını gösteriyor. Yüksek enflasyonla mücadele ettiğimiz şu dönemde tüketicilerin harcamalarını kısması ve hatta tasarrufa yönelmeleri gerekliliği tartışmasız bir gerçek fakat gerek günlük hayatın getirdiği gereksinimler gerekse fiyatların artacağı beklentisi ile gelecek dönem ihtiyaçlarının bugünden karşılanması enflasyonun etki süresini uzatmaya sebep oluyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) perakende satış endeksleri verilerine göre cari fiyatlarla perakende ciro 2023 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 80 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 78,8, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 85,1, otomotiv yakıtı satışları ise yüzde 62,9 artış kaydetti. Cari fiyatlarla perakende ciro 2023 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 4,3 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları yüzde 4,1, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) yüzde 5, otomotiv yakıtı satışları ise yüzde 1,9 artış gösterdi.
Türkiye'de son dönemde enflasyonun hızını kesmemesi, halkın ekonomik güvenini sarsmış durumda. Yükselen fiyatlar sonucu gelirin satın alma gücü azalırken, bireylerin tasarruf ve yatırım konusundaki kararları negatif etkileniyor. Bununla birlikte enflasyon ile mücadelede bireylerin finansal stratejilerini doğru belirlemesi ve uygulaması sonucunda tasarruf ve yatırımın gücünden faydalanılması en etkili yöntem oluyor. Bunu gerçekleştirmek için; sürekli tüketimin enflasyonu daha da artırıcı bir etkisi olduğu unutulmamalıdır. Talep artışı, fiyatların yükselmesine yol açmakta ve bu da enflasyonun kısır döngüsünü tetiklemektedir. Ayrıca, halkın tüketim odaklı yaklaşımı, tasarruf oranlarını düşürerek ekonomiyi daha da zorlamaktadır. İkinci olarak, sürekli tüketim alışkanlıkları, kişisel borçlanma ve finansal güçlüklerin artmasına neden olmakta ve yüksek enflasyon ortamında gelirlerin reel değerinin azalması bireyleri daha fazla borçlanmaya yönlendirmektedir. Aynı zamanda çevresel ve sosyal sorunların derinleşmesine ve kaynakların aşırı tüketimi, doğal dengenin bozulmasına etki etmektedir. Gelir eşitsizlikleri derinleştirerek toplumsal huzursuzluğu yol açmaktadır.
Ekonomik daralma her ne kadar kötü bir anlam ifade etse de enflasyonun kontrol altına alınabilmesi için uygulanması gereken yöntemlerden biridir. Bu noktada, kişisel finansal yönetimde dikkatli olmak, tasarruf etmek ve sürdürülebilir tüketim alışkanlıkları geliştirmek önem kazanmaktadır. Ayrıca, ekonomik politikalarla enflasyonun kontrol altına alınması için etkili adımlar atılması gerekmektedir. Ancak en önemlisi, bireylerin ve toplumun bu konuda bilinçlenmesi ve uzun vadeli sürdürülebilirlik için adımlar atmaları gerekmektedir. Sonuç olarak, enflasyonla mücadelede bireylerin finansal stratejilerini doğru belirlemesi ve uygulaması önemlidir. Tasarruf etmek, yatırım yapmak ve finansal okuryazarlık seviyesini artırmak, enflasyona karşı güçlü bir finansal pozisyon oluşturmanıza yardımcı olabilir.
Gelecek hafta verilerin açıklanacağı takvimden önemli olanları aşağıda paylaşıyorum.
Ekonomik veri takvimi
19 Şubat 2024, Pazartesi Türkiye İstihdam Oranı
20 Şubat 2024, Salı Euro Bölgesi Cari İşlemler Dengesi
21 Şubat 2024, Çarşamba Türkiye TÜİK/TCMB Tüketici Güven Endeksi
21 Şubat 2024, Çarşamba OECD GSYH (Dönemsel-Yıllık)
22 Şubat 2024, Perşembe Japonya İmalat PMI
22 Şubat 2024, Perşembe Almanya İmalat PMI
22 Şubat 2024, Perşembe Euro Bölgesi İmalat PMI
22 Şubat 2024, Perşembe Euro Bölgesi TÜFE (Aylık-Yıllık)
22 Şubat 2024, Perşembe Türkiye Faiz Oranı
22 Şubat 2024, Perşembe ABD İmalat/Hizmet PMI
23 Şubat 2024, Cuma Almanya GSYH (Dönemsel-Yıllık)
23 Şubat 2024, Cuma Türkiye Kapasite Kullanım Oranı
Ekonomi ve finans sözlüğü
Nicel genişleme: Merkez bankalarının ticari bankalar veya diğer özel kurumlardan finansal varlık satın almak yoluyla para arzını artırması anlamına gelen, geleneksel olmayan bir para politikası yaklaşımıdır. Küresel finansal kriz sonrasında ABD Merkez Bankası başta olmak üzere İngiltere, Avrupa ve Japonya merkez bankaları finansal sektörü desteklemek, özel tüketim harcamalarını artırmak ve enflasyonun hedefin altına düşmesini engellemek için farklı büyüklüklerde miktarsal genişleme politikaları uygulamışlardır (TCMB).
Riskten korunma: Yatırım riskine karşı korunmak amacıyla finansal pazarlardaki araçları etkin ve doğru bir biçimde kullanarak olası ters fiyat hareketlerine karşı yatırımcının yatırımını güvenceye almasıdır. Yatırımcı, karşılaşılabilecek riskleri belirli bir değere düşürmek amacıyla vadeli işlem sözleşmeleri yardımıyla uzun pozisyon alarak gelecekte fiyatların yükseleceği beklentisi ile vadeli işlem sözleşmesi satın alabilir veya kısa pozisyon alarak gelecekte fiyatların düşeceği beklentisi ile vadeli işlem sözleşmesi satabilir (TCMB).
