Türkiye'de son yıllarda işçilik maliyetlerinde gerçekleşen artış, iş dünyasında önemli etkilere yol açmaktadır. Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler, bu maliyet artışlarıyla başa çıkmakta zorlanırken, büyük işletmeler de maliyet verimliliğini sağlamada ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kalmaktadır. Bunun yanı sıra uzun yıllardır işsizlik sorunuyla mücadele etme çabaları da devam etmektedir ancak işçilik maliyetleri sebebi ile bu sorun katlanarak devam etme potansiyeline sahiptir. İşsizlik, sadece ekonomik bir sorun değil, aynı zamanda toplumsal ve bireysel anlamda da bir kriz kaynağıdır.
2024 Ocak ayı ücretli çalışan istatistiklerine göre, sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,8 artış göstermiş olup, 14 milyon 620 bin 763 kişi iken, 2024 yılı Ocak ayında 15 milyon 22 bin 900 kişi olmuştur. Ücretli çalışanların alt detaylarına bakıldığında; 2024 Ocak ayında ücretli çalışan sayısı yıllık olarak, sanayi sektöründe yüzde 0,1 inşaat sektöründe yüze 9,6 ve ticaret-hizmet sektöründe yüzde 3,1 artış göstermiştir. Ocak ayıda bir önceki aya göre ise: Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı yüzde 0,1 artmış olup, detaylı kırılımda; sanayi sektöründe yüzde 0,3 azalırken, inşaat sektöründe yüzde 0,7 ve ticaret-hizmet sektöründe yüzde 0,3 artmıştır. İşgücü maliyeti endeksi verilerine göre de; sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında brüt ücret-maaş endeksi, 2023 yılı son çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 109,9 artmış olup, alt sektörler incelendiğinde, sanayi sektöründe yüzde 104,6, inşaat sektöründe yüzde 135,6 ve ticaret-hizmet sektörlerinde yüzde 110,3 artış göstermiştir.
Bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında ücretli çalışan sayısı yükselmiş olsa da yıl ortalamasına bakıldığında bir artış kaydedilmediği görülmektedir. Bu nedenle, işsizlik sorununun çözümü için çok yönlü ve sağlam adımların atılması gerekmektedir. Ayrıca işverenlerin işçi çıkarmadan maliyetlerini kontrol altına alabileceği aksiyonlar belirlenmelidir.
İşsizlik sorununun çözümünde en etkili araçlardan biri yatırım ve girişimcilik faaliyetlerine destek olmaktır. Devletin, yeni işletmelerin kurulmasını teşvik edecek vergi avantajları ve finansal destekler sunması, girişimcilik ekosistemini güçlendirecektir. Ayrıca, mevcut işletmelerin büyümesine yönelik sağlanacak teşvikler de işsizlikle mücadeleye destek olacaktır. İşgücünün niteliği, iş piyasasının dinamiklerini belirleyen temel unsurlardan biri olup, eğitim ve mesleki beceri geliştirme programları ile nitelikli işgücünün yetiştirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, meslek okullarının ve üniversitelerin talebe uygun programlar geliştirmesi önemlidir.
İşveren tarafında ise işçilik maliyetlerindeki artışlarla başa çıkmanın en etkili yollarından biri, doğru uygulanan iş süreçleri ile operasyonel verimliliği artırmaktır. Verimliliği artırmak için, teknolojik yatırımlar yapılarak iş süreçleri otomatize edebilir ve işgücünden daha fazla verim alınabilir. Esnek çalışma modelleri ile de işverenler maliyetlerini azaltma ve kaynakları daha verimli kullanma imkânı bulacaktır.
İşletmelerin, işçilik maliyetlerini daha etkin bir şekilde yönetebilmeleri için düzenli olarak maliyet analizi yapmaları önemlidir. İşçilik maliyetlerini detaylı bir şekilde inceleyerek, bütçeleme süreçlerini iyileştirmek ve gereksiz harcamaları minimize etmek, işletmelerin finansal olarak daha sağlam bir zeminde hareket etmelerini sağlayacaktır.
Gerek işletmelerin finansal sürdürülebilirliği açısından kritik bir öneme sahip olan işçilik maliyetlerinin optimizasyonu, gerekse işsizlik sorununun çözümü için kararlı bir şekilde hareket edilmesi ve bu konuda finansal olarak destekleyici politikaların benimsenmesi önemlidir. Bu sayede, işsizlik oranlarının düşürülmesi ve ekonomik refahın artırılması mümkün olacaktır.
Gelecek hafta verilerin açıklanacağı takvimden önemli olanları aşağıda paylaşıyorum.
Ekonomik veri takvimi
25 Mart 2024, Pazartesi Türkiye İşsizlik Oranı
26 Mart 2024, Salı ABD Tüketici Güven Endeksi
27 Mart 2024, Çarşamba Çin Cari İşlemler Dengesi
27 Mart 2024, Çarşamba Euro Bölgesi Tüketici Güven Endeksi
27 Mart 2024, Çarşamba Euro Bölgesi Ekonomik Görünüm Endeksi
28 Mart 2024, Perşembe Almanya İşsizlik Oranı
28 Mart 2024, Perşembe İngiltere GSYH (Aylık-Yıllık)
28 Mart 2024, Perşembe İngiltere Cari İşlemler Dengesi
28 Mart 2024, Perşembe ABD GSYH (Final)
29 Mart 2024, Cuma Japonya TÜFE (Aylık-Yıllık)
29 Mart 2024, Cuma Türkiye Dış Ticaret Dengesi
29 Mart 2024, Cuma ABD Kişisel Harcamalar
Ekonomi ve finans sözlüğü
Gayrimenkul yatırım ortaklığı: Emlak sektöründe gayrimenkul satın alan ya da bunlar için fon sağlayan şirketler topluluğudur. Gelir elde etmek amacıyla satılan veya kiralanan gayrimenkul varlıklarını inşa etmek veya satın almak için fon sağlanır. Elde edilen gelir, mali yılın sonunda hissedarlara dağıtılır.
Piyasa değeri: Piyasa katılımcılarına göre bir varlığın veya şirketin finansal piyasadaki değerini tanımlamak için kullanılan terim olup, genellikle bir şirketin dolaşımdaki hisse sayısının mevcut piyasa fiyatıyla çarpılmasıyla hesaplanan piyasa değerini ifade eder.
