Yataktan kalkmak istemiyorsunuz, kolunuzu kaldıracak haliniz yok. Başınız kazan gibi. Bütün enerjiniz çekilmiş sanki. İşe mi gitmek? Mümkün değil, zaten gitseniz ne olacak, o kadar yıl çalıştınız, kıymete mi geçti?
Bugün dünden daha moralsizsiniz? Sık sık ve kolayca sinirleniyorsunuz? İyi uyuyamıyor, kendinizi umutsuz ve mutsuz mu hissediyorsunuz?
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre tükenmişlik sendromu yaşıyorsunuz. Tükenmişlik sendromu 'fiziksel, ruhsal ve duygusal bitkinlik halidir ve uzun süreli stres yaşandığında, baskı altında hissedildiğinde ' ortaya çıkabilir. Genellikle iş yaşamıyla ilgili olduğu kabul edilir ama artan baskılar ya da aşırı taleplerle karşılaşıldığında da yaşanabilir. Aile sorumlulukları, ekonomik zorluklar, kronik sağlık sorunlarıda tükenmişlik sendromunun tetikleyicisidir.
Peki, tükenmişlik sendromunun belirtileri nelerdir? Bunlar fiziksel, duygusal ve davranışsal olabilir. Fiziksel: Yorgunluk veya bitkinlik, uyku bozuklukları, sık sık yaşanan baş ağrıları ve hastalıklar. Duygusal: Çaresizlik ve sıkışmışlık duygusu, motivasyon eksikliği, yalnızlık, değersizhissetme.Davranışsal: Konsantrasyon bozukluğu, çabuk ve ani sinirlenme,işleri erteleme,
Hemen 'eyvah ' demeyin, önce okumaya devam edin. Tükenmişlik sendromu tedavi edilebilir. Ama önce beynimizde ve bedenimizde neler oluyor ona bakalım. Hatırlayalım; stres altındaykenbeynimizin limbik sisteminin duygusal merkezi amigdala aktif hale gelir ve stres yanıt sistemimiz harekete geçer. Stres yanıt sistemi hormonları, özellikle de stres hormonu olan kortizolu artırır. Kortizol, glikoz seviyelerini hızla yükseltir; adrenalin ve noradrenalin hormonları da kalpatışını hızlandırarak, kol ve bacaklarımızdaki kaslara kan akışını artırır ve ciddi sağlık sorunları yaşatır.
Burada kilit nokta stres tetikleyicisi ortadan kalktığında kortizol seviyesinin tekrar düşerek, başlangıç seviyesine gelmesidir. Ancak tükenmişlik sendromu gibi kronik stres koşullarında beden kortizol seviyesini başlangıç seviyesine hemen getiremez, bu da ciddi tahribata yol açar.
Tükenmişlik kendi kendine geçen bir sendrom değildir. Sakın görmezden gelmeyin. Tedavi edilmezse kötüleşebilir ve kalp hastalığı veya depresyon gibi kronik fiziksel ve ruhsal sağlık sorunlarına yol açabilir. Bazılarını yazalım: Baş ağrıları, kalp hastalığı, mide ve gastrointestinal sorunlar, diyabet, kas ve eklem ağrısı, kaygı ve depresyon riskini artması.
Peki, nasıl başa çıkacağız tükenmişlik sendromuyla. Önce belirtilere dikkat edeceğiz, sonra stresimizi yöneterek ya da destek alarak hasarımızı onaracağız ve dayanıklılığımızı artıracağız. Sendromun bazı belirtilerini kendinizde fark ettiyseniz, önlemek veya onunla başa çıkmak için neler yapabiliriz, şimdi ona bakalım.
*Bol bol dinlenin. Sağlıklı ve dengeli beslenin, enerjinizi yeniden düzenleyin
*İş yükünüzü dengeleyin, gereksiz işleri azaltın, tatil molası verin.
* Egzersiz yapın veya meditasyon, yoga yapın,nefes çalışın veya müzik dinleme gibi rahatlatıcı aktiviteler deneyin
*Yeterince uyuyun,
*Negatif kişilerle ilişkinizi sınırlayın, yeni arkadaşlıklar kurun,
*Önceliklerinizi yeniden değerlendirin,
*Sağlıklı bir diyetle enerjinizi yeniden düzenleyin.
Belirtileri hissettiniz, önlemek için elinizden geleni yaptınız, hala iyi olmadığınızı düşünüyorsanız mutlaka uzmana gidin.
Ama asıl olan stresten uzak durmanız ama uzak duramadınız ve stres geldi buldu sizi. Stresinizin kronikleşmesine izin vermeyin, bütün gücünüzle kaçın kurtulun. Kendinize bu iyiliği yapın.
Kolay gelsin.
